Toen ik – jaren geleden – geconfronteerd werd met de seksverslaving van mijn partner, voelde het alsof ik alle houvast in één klap kwijtraakte. Niets leek meer hetzelfde als daarvoor. Ik wist niet meer wat waar en wat echt was. Ik wist niet hoe het verder moest, en of dat überhaupt wel kon. Ik had geen idee wat ik moest doen. Het voelde alsof ik aan het verdrinken was.
Vloedgolf
Misschien herken je gevoel van verdrinken als ook jij gehoord of ontdekt hebt dat je geliefde porno kijkt of seksverslaafd is. Niet voor niets gebruik ik vaak de metafoor van een schip. Als je een liefdesrelatie met iemand begint, stap je samen in het schip van jullie relatie. Samen bevaar je de zeeën en maak je van alles mee. Soms is de zee rustig en de lucht prachtig blauw en soms vaar je op een wilde zee en lijkt het te stormen.
Op het moment dat de porno-of seksverslaving wordt ontdekt of onthuld is het alsof er een enorme vloedgolf over jullie schip heen slaat. Jullie schip raakt beschadigd en allebei val je overboord. Daar lig je dan; in het water. Alle houvast ben je kwijt en je kunt je hoofd maar nauwelijks boven water houden. Wat doe je dan?
Wankel
De kans is groot dat jij – terwijl je in het water ligt – vooral op zoek bent naar je partner of naar het schip. Dat is natuurlijk niet zo gek. Hij is je belangrijkste andere, degene met wie je het meest verbonden bent. Dus je kijkt om je heen. Waar is hij? Wat doet hij? Uit alle macht probeer je weer houvast te vinden en dat doe je mogelijk door je te richten op je partner of op de relatie. Je probeert ervoor te zorgen dat hij met zijn verslaving aan de slag gaat, of dat hij niet meer terugvalt of dat hij de waarheid gaat spreken of hulp gaat zoeken. Sommige vrouwen worden daarbij heel actief en anderen gaan zich juist heel erg aanpassen.
Het lijkt dan even veilig. Iets kunnen dóen zorgt ervoor dat je een stukje houvast en controle ervaart. Tegelijk voel je ergens wel dat die houvast niet zo stevig is. Je bent immers niet verantwoordelijk voor de keuzes die je partner maakt. Je bent niet in staat om ervoor te zorgen dat hij aan de slag gaat of nooit meer terugvalt. De houvast die je denkt te vinden door vooral bezig te zijn met hem, met zijn verslaving en met zijn proces, is wankel. En daarom heb je een andere houvast nodig.
“Iets kunnen dóen zorgt ervoor dat je een stukje houvast en controle ervaart.”
Grond onder je voeten
Terwijl je in het water ligt, zul je je partner (en zijn proces) los moeten laten. Je hebt je handen dan vrij om te gaan zwemmen naar jouw eigen eiland. Daar vind je grond onder je voeten. Dat betekent dat je weet wie je bent, wat je behoeften en je grenzen zijn, wat je voelt en vindt en hoe je daar op een gezonde manier mee om kunt gaan. Je richt je op je eigen proces en hebt daarbij de verbinding nodig met mensen die steunend voor je zijn. Ook God is een veilige Andere die zich met jou wil verbinden en in wie jij houvast kunt vinden.
'Waar is hij?'
Als je op stevige grond staat, kun je trouwens ook veel beter zien waar je partner zich bevindt. Ligt hij nog in het water? Is hij weggezwommen? Of heeft ook hij grond onder zijn voeten; staat hij op zijn eigen eiland, in een gezonde verbinding met zichzelf, anderen en God?
Als je allebei op vaste grond staat, sta je op een gezonde plek om te ontdekken of je ook samen weer verder kunt en wat daarvoor nodig is. Het schip van de relatie kunnen jullie aan land trekken, zodat je er samen omheen kunt lopen. Waar zit de schade? Wat is er nodig om weer uit te varen? En wie kan ons daarbij helpen?
“Als je allebei op vaste grond staat, sta je op een gezonde plek om te ontdekken of je ook samen weer verder kunt en wat daarvoor nodig is.”
Hulp nodig?
Verlang jij ook naar (meer) grond onder je voeten? Deel je verhaal met lotgenoten, zoek iemand in jouw omgeving die jou tot steun kan zijn. Of vraag hulp van een therapeut die ervaring heeft met het werken met partners van seksverslaafden.
Dit artikel is gebaseerd op enkele hoofdstukken uit het boek ‘Herstel van betrayal trauma’.
