‘Laten Wij mensen maken naar Ons beeld.’ (Gen.1:26) Een zinnetje dat mij al heel lang intrigeert. Het heeft zoveel impact op hoe we naar onszelf kijken en hoe we handelen in het dagelijks leven. Een van de thema’s waarop deze woorden – het allereerste wat God over mensen zegt – impact hebben, is de manier waarop we kijken naar wat we uitspreken. In drie artikelen gaan we in op de kracht van woorden en hoe jij dat in kunt zetten in jouw worsteling met pornografie.
We kennen allemaal het scheppingsverhaal: In Genesis 1 lezen we verschillende keren dat God sprak en er uit het niets iets ontstond. We noemen dat de ‘scheppende kracht’ van Gods woorden.
Omdat wij naar Zijn beeld zijn geschapen, hebben ook onze woorden kracht; volgens Spreuken 18 hebben ze zelfs macht over leven en dood. Ga maar na: vriendschappen bouwen je op, pesterijen maken het leven zuur. Of zoals de wijze schrijver van Spreuken ons leert: ‘Vriendelijke woorden zijn als honing voor de ziel en medicijn voor het lichaam’. (Spr. 16:24, BB) En: ‘Vriendelijke woorden zijn als een levensboom. Maar verkeerde woorden kunnen een leven kapotmaken.’ (Spr. 15:4, BB)
De impact op jezelf
We snappen allemaal dat woorden van ons impact hebben op de ander. Maar woorden die je zelf uitspreekt, hebben ook impact op je eigen geest, ziel en lichaam. Negatieve woorden als ‘ik doe ook nooit iets goed’ of ‘het gaat nooit lukken’, geven je steeds meer angst om te falen. Het ontneemt je de vreugde van een proces en haalt jezelf neer. De woorden van zelfveroordeling houden je klein, maken passief en zorgen ervoor dat je in een negatieve spiraal blijft.
Positieve woorden daarentegen geven hoop en kracht. Uitspraken als ‘Ik heb goed mijn best gedaan’ of ‘Volgende keer beter!’ nodigen uit tot een nieuwe poging. Het geeft ruimte om vooruit te kijken, om te oefenen en proberen.
Herkaderen
Het anders benaderen van dingen noemen we ook wel ‘herkaderen’. Je kunt zinnen herkaderen – zoals we hierboven deden – maar ook woorden. Neem bijvoorbeeld ‘onmogelijkheid’, wat je kunt vervangen met een ‘(flinke) uitdaging’.‘Falen’ kan dan ook ‘een leermoment’ zijn. Herkadering geeft ruimte aan een positieve benadering, in plaats van dat we vast blijven zitten in de negatieve ervaring. Het glas is halfvol in plaats van halfleeg.
Het rijstexperiment
Afgelopen 20 jaar wordt het rijstexperiment vaak als proefje gebruikt over wat de impact van woorden kan zijn (zie het filmpje hieronder). Er worden drie potjes gekookte rijst neergezet. Dertig dagen lang worden de potjes allemaal op een verschillende manier behandeld: De ene krijgt woorden van liefde, de ander woorden van haat en het derde potje wordt gewoon totaal genegeerd.
Het resultaat is eigenlijk zo goed als overal hetzelfde: Het potje met liefde is niet meer eetbaar, maar ziet er na 30 dagen toch nog wel goed uit. Het potje haat zit vol schimmels en is soms zelfs helemaal zwart uitgeslagen. En het potje wat genegeerd wordt, blijkt er elke keer nóg erger aan toe te zijn.
De lessen die we daaruit kunnen leren zijn:
- dat het belangrijk is om positieve woorden te spreken naar jezelf en anderen,
- om woorden van haat te vermijden en
- om emoties/ andere mensen vooral niet te negeren.
Geef jezelf dus ruimte om te groeien door emoties te (h)erkennen en gedrag positief te benaderen.
Let op: het artikel gaat verder onder de video.
Praktisch
Met alles wat hierboven staat bedoelen we niet dat je de verkeerde keuzes die je maakt kunt wegredeneren, of dat het opeens geen ‘zonde’ meer is (=afwijkend van wat God heeft bedoeld). Wél bedoelen we dat we vergevingsgezind naar onszelf mogen leren zijn en dat het geen zin heeft om in zelfoordeel en -verwijt te blijven hangen als je gebeden hebt om vergeving en dus vergeven bent.* Heb dan een beetje genade met jezelf, creëer wat ruimte om te leren en groeien ervan uitgaand dat je dan de volgende keer betere keuzes kunt maken. Blijf hoopvol, want het is mogelijk om te leven in vrijheid van pornografie!
Opdracht
Ga aan de slag met een negatieve overtuiging die je hebt door de volgende vragen te stellen:*
- Beschrijf de situatie die het ongewenste gevoel/gedrag opriep. (A)
- Beschrijf het ongewenste gedrag, het onproductieve gevoel wat daaraan vooraf ging en de consequenties van het gedrag. (C)
- Beschrijf de gedachten en overtuigingen die het gedrag veroorzaakten. (B)
- Zijn die gedachten waar (haalbaar/realistisch/feitelijk)? Heb je ze getoetst? Zijn er meer mensen die dat denken?
- Formuleer nieuwe, ware gedachten om de oude gedachten te vervangen (nieuwe B)
- Hoe zou je je voelen als je aan deze nieuwe gedachten zou denken? (nieuwe C) Let op: Deze vraag kun je ook stellen vóórdat je stap 5 invult. Namelijk: hoe zou je je willen voelen of gedragen?
Voetnoten
*praktisch: Let op, koppel dan nog wel even aan je buddy/ accountability partner terug dat je een uitglijder hebt gemaakt.
*opdracht: De opdracht is een parafrase van de RET-methode, gevonden op de website van het ICM.
